Toneelspel
De Windhandel van 1720 inspireerde Pieter Langendijk tot de klucht 'Quincampoix en Arlequyn actionist', die die zomer vrijwel dagelijks in een uitverkochte Amsterdamse schouwburg werd opgevoerd.
Lees meerDit is een gravure met gedicht uit de gebonden eerste uitgave van ‘Het Groote Tafereel der Dwaasheid’. Hierin wordt in talloze satirische gedichten en gemiddeld 74 evenzo scherpe spottende prenten de draak gestoken met de Wind- of Actiehandel van rond 1720. De economie van West-Europa in het begin van de 18e eeuw was slecht en leende zich goed voor de speculatieve handel in aandelen, destijds genaamd "acties". De aandelenhandel was de actiehandel en iemand die handelde in aandelen was een actionist. De belangrijkste aandrijver ervan was de Schotse econoom John Law of Lauriston (1671-1729), wiens portret dan ook in elk exemplaar van ‘Het Groote Tafereel der Dwaasheid’ voorkomt.
De prent verwijst naar de Mississippi Scheme en de South Sea Company; twee ‘bubbles’ oftewel zeepbellen die ten onder gingen aan de Windhandel. De harlekijn Bombario wordt door de Dood weggeleid en andere handelaren worden door duivels meegenomen. Rechts schuift ‘Vadertje Tijd’ een gordijn weg voor het ‘Roomse Schildery’, waardoor we het sterfbed zien van Paus Clemens XI omringd door o.a. John Law en James Stuart (de oude troonpretendent van Groot Brittannië). Op de voorgrond zien we de arrestatie van Robert Knight (als kassier betrokken bij de South Sea Company). Onderaan links staat een nar bij een wereldbol waarop de Mississippi-Compagnie te zien is, rechts het rad van fortuin met de nieuwe paus Innocentius XIII, John Law, kardinaal Alberoni en de Pretendent.
De Windhandel van 1720 inspireerde Pieter Langendijk tot de klucht 'Quincampoix en Arlequyn actionist', die die zomer vrijwel dagelijks in een uitverkochte Amsterdamse schouwburg werd opgevoerd.
Lees meerDit is een prent uit de eerste gebonden uitgave van de serie ‘Het groote Tafereel der Dwaasheid’ met satirische gedichten en spotprenten op de Wind- of Actiehandel van 1720. De serie is een reactie van schrijvers en illustratoren op de onnadenkendheid en het geldbejag van hun tijdgenoten. Het geheel is als PDF online te lezen.
Lees meerJohn Law (1671- 1729) was een schotse econoom en berucht gokker met een opmerkelijk repertoire van economische werken. Tussen 1694 en 1714 reisde Law van land naar land, waaronder Nederland. Tijdens deze lange reis door Europa probeerde hij zijn ideeën aan de man te brengen, voorlopig zonder resultaat, maar hij had ambitieuze plannen. Zijn voornemen was het doorbreken van de normale financiële wereld door het dure goud en zilver te vervangen door papiergeld als drijfkracht van de economie.
Lees meer