Wie was Jan Steen?
Jan Havickszoon Steen ( 1625 of 1626 – 1679) was een Hollands kunstschilder uit de 17e eeuw, de tijd van de Noord-Nederlandse barokke schilderkunst. Humor, gewone mensen en uitbundig kleurgebruik kenmerken zijn werk.
Lees meerJan Steen is vooral bekend om zijn genrestukken met taferelen uit het dagelijks leven. Hij schildert een groot aantal onderwerpen, variërend van drinkende gezelschappen en slonzige huishoudens tot doktersbezoeken waarbij de patiënt in kwestie lijdt aan liefdesverdriet. Deze situaties brengt hij in beeld met een flinke dosis humor en ironie, waarbij het menselijk gedrag regelmatig op de hak wordt genomen.
In dit werk lijkt de vrouw met de luit op de voorgrond de hoofdrolspeelster. Ze kijkt de toeschouwer verleidelijk aan en trekt de aandacht met haar decolleté, dat wordt geaccentueerd door het licht dat erop valt. Steen benadrukt de vrouw ook door het gebruik van heldere kleuren voor de kleding en door de virtuoze weergave van de glanzende stoffen. Maar de vager geschilderde figuren in de achtergrond verschaffen meer duidelijkheid over wat er gaande is.
De man aan de tafel staart met het hoofd steunend op de linkerhand naar de luitspeelster, terwijl zijn glas wordt bijgeschonken. Enerzijds lijkt het alsof we te maken hebben met een man met een gebroken hart die troost zoekt bij de klanken van de luit. In de 17de-eeuwse schilderkunst wordt muziek wel vaker ‘voorgesteld’ als medicijn tegen liefdesverdriet. Anderzijds zou het hier kunnen gaan om een bordeelscène. Het tafereel met de blote putti aan de muur en de wijnschenkende vrouw wijzen in deze richting. De oudere vrouw speelt dan de rol van koppelaarster: zij bemiddelt tussen de prostituee en haar klant.
Jan Havickszoon Steen ( 1625 of 1626 – 1679) was een Hollands kunstschilder uit de 17e eeuw, de tijd van de Noord-Nederlandse barokke schilderkunst. Humor, gewone mensen en uitbundig kleurgebruik kenmerken zijn werk.
Lees meer
Luistert u naar een stukje luitmuziek uit het Nederlandse Thysius luitboek, een manuscript uit de 17e eeuw gecomponeerd door Adriaen Smout.
Lees meer
Een grappig animatiefilmpje over de luitspeelster van Jan Steen.
Lees meerWaar komt de uitdrukking ‘een huishouding van Jan Steen’ vandaan?
Lees meerDe luit is ontwikkeld uit het van oorsprong Arabische en Perzische snaarinstrument de Oed en genoot in het Europa van de late middeleeuwen, de renaissance en de barok een grote populariteit.
Lees meerLuistert u naar de cd: 'De muzikale wereld van Jan Steen' uitgevoerd door het ensemble Camerata Trajectina.
Lees meerIn 2014 is het schilderij gerestaureerd door Ingeborg Smit.
Lees meer