Zwarte kruisvorm 1968

Jaap Wagemaker hield zijn hele leven plakboeken bij, ze waren in feite de dagboeken van de schilder. Altijd al verzamelde hij afbeeldingen en foto's van kunstwerken die hem boeiden. Ook had hij een plakboek met afbeeldingen van grotschilderingen, foto's van het maanoppervlak, landschappen etc.

In de jaren 60 van de vorige eeuw gaan de ‘objets trouvés’ zijn werken bepalen. Jaap Wagemaker noemde deze werken 'assemblages', in tegenstelling tot zijn eerdere 'collages' waarin de gebruikte voorwerpen in het schilderij herkenbaar blijven, worden in de 'assemblages' de dingen in de composities opgenomen. 'Wat mij boeit is de vorm en de kleur van de materie, die de ruimte begrenst en een gespannen leegte doet ontstaan.' Hij gebruikte niet alleen natuurlijke materialen maar hanteerde ook natuurlijke processen zoals verbranding in het maken van sommige schilderijen, bijvoorbeeld om de structuur van hout en de nerven goed uit te laten komen in de compositie.

In deze robuuste materieschilderijen werden zo gevonden stalen onderdelen, jute lappen, gips, leisteen, stukken hout, maar ook schelpen tot een zeer hechte en samenhangende compositie samengesteld. De kleurstellingen van zijn assemblages zijn vaak de aardkleuren, met hier en daar een uitzondering. Een aantal van deze werken doen sterk denken aan uitzichten vanuit het vliegtuig gezien, op dorpen en gehuchten in Afrika of Azië. De constructie van zijn assemblages is zeer solide gemaakt en vergaand afgewerkt, dit in tegenstelling tot andere materiekunstenaars uit Frankrijk.