De zonnige en krachtig gekleurde stadsgezichten van Jan Weissenbruch behoren in de 19de eeuw tot de beste in het genre. Aanvankelijk werkt Weissenbruch in de omgeving van zijn woon- en geboorteplaats Den Haag. Later trekt de schilder, die niet graag zijn atelier verlaat, er toch op uit om andere steden vast te leggen.
Gezicht op de Muurhuizen bij de Dieventoren te Amersfoort heeft net als veel andere schilderijen van Weissenbruch een intieme en verstilde sfeer. Het groepje mensen op straat wordt door de kijker van een afstandje gadegeslagen. De figuren lijken rustig en ongestoord door te gaan met hun bezigheden zonder acht te slaan op de toeschouwer, waarvan ze zich letterlijk afkeren. Nu vormt de kleine groep figuren ook niet het belangrijkste element van het schilderij. Juist doordat ze niet nadrukkelijk aanwezig zijn - ze staan in de grote slagschaduw van de huizen rechts - gaat de aandacht uit naar de werking van het zonlicht op de gebouwen. Het heldere licht wordt geaccentueerd door het witgepleisterde huisje dat de zonnestralen absorbeert en een contrast vormt met de donkere schaduwpartij op de voorgrond.
Weissenbruchs nauwgezette schilderwijze doet vermoeden dat hij de stedelijk omgeving precies weergeeft zoals hij deze aantreft, maar zijn vroegste werken zijn niet altijd topografisch correct. In de loop der jaren winnen de voorstellingen aan betrouwbaarheid, maar het blijven verbeeldingen van een persoonlijke, enigszins geromantiseerde visie op de stad.
Jan Weissenbruch studeerde in Den Haag en kreeg aan de academie les van o.a. Antonie Waldorp. Daarna ontwikkelde hij zich tot een van de beste schilders van stadsgezichten uit zijn tijd. Geliefd waren vooral zijn schilderijen met zoneffect. Weissenbruch was een van de oprichters van het kunstgenootschap Pulchri Studio en de Haagse Etsclub.
Lees meerJan Weissenbruch is een van de meest eigenzinnige Nederlandse kunstenaars van de 19de eeuw. Met felblauwe luchten en heldere lijnen bracht hij de oude poorten, stadsmuren en huizen in beeld die in rap tempo werden afgebroken om plaats te maken voor de moderne tijd. Met zijn heldere licht en realistische stijl wordt Jan Weissenbruch ‘de Vermeer van de 19de eeuw’ genoemd.
Lees meerWaaraan heeft deze toren zijn namen te danken?
Lees meer
Videoboodschap van Maarten van Rossum t.g.v. de tentoonstelling “Jan Weissenbruch - de Vermeer van de 19e eeuw" in Teylers Museum . Hij verklaart waaruit het geheim van Weissenbruchs schilderkunst bestaat; een spanningsveld tussen Romantiek en Realisme.
Lees meer
Een slideshow met veel bekende, maar vooral ook minder bekende werken van Jan Weissenbruch. (24 min.)
Lees meer
