Compositie 1955

Joost Baljeu begon aanvankelijk als schilder, maar omstreeks 1950 ging hij zich oriënteren op de internationale vernieuwingsbewegingen van voor de Tweede Wereldoorlog, zoals het kubisme en de verdere ontwikkeling daaruit in de abstracte kunst. Zijn inspiratie ontleende hij vooral aan de kunstenaars van De Stijl, die zich uitdrukten in geometrisch-abstracte vormentaal. Ook liet hij zich inspireren door de ontwikkelingen in Frankrijk. Daar maakten kunstenaars in de jaren vijftig ruimtelijke kleurconstructies.

Na een kort verblijf in Parijs begon Joost Baljeu in 1954 geheel abstract te schilderen. In zijn vroege werk hield hij zich bezig met Mondriaan-achtige composities in het platte vlak; vervolgens ging hij over op reliëfs in heldere primaire kleuren in perspex en hout. De toenemende compactheid daarvan liep vooruit op zijn architectonische projecten. Hij maakte zijn eerste ontwerp van een reliëf voor een wijkcentrum in Amsterdam. Dit ontwerp moest het samengaan van architectuur, schilder- en beeldhouwkunst demonstreren. Met zijn werkwijze volgde hij in grote lijnen die van Theo van Doesburg en Piet Mondriaan (over beide kunstenaars schreef hij een biografie). In de jaren daarna raakt Baljeu steeds meer geboeid door de architectonische toepassingsmogelijkheden van reliëfs en in 1955 gaf hij aan het schilderen geheel de brui. In 1956 maakte hij zijn eerste constructivistische, abstracte wandbeelden, bestaande uit gekleurde vlakken. In 1957 monteerde hij, om het ruimtelijke karakter te versterken, de vlakken haaks op elkaar. Baljeu was van 1957 tot 1972 docent aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en één van de voormannen van de constructivistische kunst in Nederland.