Portret van een dame 1640

In de Gouden Eeuw is het laten maken van een portret niet meer uitsluitend weggelegd voor vorsten en adellijke lieden. Ook de Hollandse burgerij laat zichzelf vereeuwigen. De Haarlemse portretschilder Johannes Verspronck mag veel welgestelde burgers tot zijn klantenkring rekenen. Zijn ingetogen stijl is met name geliefd bij regenten met een calvinistische geloofsovertuiging.

Verspronck is mogelijk in de leer geweest bij zijn beroemde stadsgenoot Frans Hals, maar in tegenstelling tot de losse en levendige stijl van Hals, is de schildertrant van Verspronck sober en precies. Hij hanteert steeds hetzelfde schema, waarbij de man en vrouw naar elkaar toegekeerd zijn, terwijl ze naar de beschouwer kijken. Rond de mondhoeken van zijn modellen is altijd een flauwe glimlach te zien. Ook de donkere kleding en de witte veer die de vrouw in haar hand heeft, behoren tot het standaard repertoire van Verspronck. De driedubbele kraag met kanten randen van de dame is destijds in de mode.

Zowel de man als de vrouw stralen een zekere waardigheid en gereserveerdheid uit. Toch zijn er interessante verschillen tussen de manieren waarop ze geportretteerd zijn. De man poseert met zwierige gebaren en legt zelfverzekerd zijn hand op zijn heup, waardoor hij superioriteit uitstraalt. De vrouw daarentegen oogt bescheiden. Ze is kleiner dan haar echtgenoot en haar houding is ingetogen door de wijze waarop ze haar handen voor zich gevouwen heeft.