Informatie Download
Jan Mostaert ca. 1475 Haarlem (Nederland) - 1552/1553 Haarlem (Nederland)

De verschijning van Christus aan Maria ca. 1515-1525

Dit paneeltje van de Haarlemse schilder Jan Mostaert toont hoe Christus na zijn dood verschijnt aan Maria. Hij reikt zijn hand met de kruisigingwond naar haar uit, terwijl zij lijkt te schrikken van zijn plotselinge aanwezigheid. De omgeving waarin de gebeurtenis plaatsvindt doet onwerkelijk aan door de stoet halfnaakte figuren en de buitenaardse rode gloed. Het gaat hier om een voorstelling van Christus ‘in limbo’. Limbo of limbus is het voorgeborchte van de hel, waar de zielen verblijven die nog niet zijn toegelaten tot de hel of de hemel.

Het begrip limbo komt niet voor in de Bijbel, maar wel in mystieke geschriften uit de late middeleeuwen. Volgens deze bronnen daalt Christus af naar het voorgeborchte om de aartsvaderen en andere personages uit het Oude Testament te redden. Zo zijn de twee figuren rechts op de voorgrond Adam en Eva. De man met de harp op de achtergrond stelt koning David voor en koning Salomon is uiterst rechts en profil weergegeven. Het gezelschap wordt naar Maria begeleid door de aartsengel Gabriël, die de rood-witte banier draagt.

De voorstelling loopt verder door op een ander paneeltje, dat met dit werk oorspronkelijk een tweeluik vormt. Op het rechterpaneel, dat zich in Museo Thyssen-Bornemisza in Madrid bevindt (afb.), is een geknielde jonge vrouw weergegeven. Dit is waarschijnlijk hertogin Maria van Bourgondië (1457-1482) die haar naamheilige aanbidt. Men vermoedt dat het diptiek na haar dood bij Mostaert is besteld door Margaretha van Oostenrijk, Maria’s dochter en landvoogdes van de Nederlanden.

  • De kunstenaar Jan Mostaert

    Jan Jansz. Mostaert was een van de eerste Hollands kunstschilders die bij naam bekend is, omdat Karel van Mander een uitgebreide biografie van hem opnam in zijn Schilderboeck. Mostaert was gedurende de eerste helft van de 16e eeuw de belangrijkste schilder in Haarlem. Hij wordt gezien als een kundig, maar tamelijk behoudend schilder van altaar- en devotiestukken en als een goed portretschilder.

    Lees meer