Kruis aan de weg z.j.

Philips Wouwerman geniet vandaag de dag weinig bekendheid, maar in de 17de eeuw is de Haarlemse schilder zeer succesvol. Zijn meer dan duizend werken tellende oeuvre bestaat voor een groot deel uit zogeheten kabinetstukken, zoals het werk in het Rijksmuseum Twenthe. Dit zijn schilderijen op klein formaat, geschikt voor intieme ruimtes. Wouwerman speelt hiermee in op de vraag van zijn potentiële kopers: veelal gegoede Haarlemse burgers die in hun huizen geen plaats hebben voor schilderijen met enorme afmetingen.

Wouwermans handelsmerk is het paard, dat in uiteenlopende voorstellingen terugkomt: van veldslagen, ruitergevechten en jachtpartijen tot paardenstallen en rijscholen. Bij dit schilderij speelt het paard echter een ondergeschikte rol. Het draait hier in eerste plaats om de biddende figuur en het kruis in relatie tot het landschap.

De donkere silhouetten van de figuren en het kruis steken af tegen de wazige lucht die oranje is gekleurd door de ondergaande zon. Dit licht-donker contrast zorgt niet alleen voor dieptewerking, maar versterkt ook de dramatiek die uitgaat van de biddende man. Hij trekt alle aandacht door zijn knielende houding en opgeheven handen. De ruiter is hier slechts een toevallige passant die nog even zijn hoed afneemt.