Portret van Noor

Bart van der Leck maakt een interessante artistieke ontwikkeling door. Opgeleid als glas-in-lood kunstenaar, bezoekt hij tussen 1901 en 1904 de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam om daarna verschillende stijlen te doorlopen. Na een bezoek aan Parijs, waar hij in het Louvre onder de indruk raakt van de Egyptische kunst, ontwikkelt hij een stijl met sterk vereenvoudigde vormen en sobere kleuren. De nauwe contacten met Piet Mondriaan luiden een sterke wederzijdse beïnvloeding in, die resulteert in Van der Lecks deelname aan De Stijl, een groep kunstenaars die zich in 1917 rond het gelijknamige tijdschrift formeert.

De kunstenaars van De Stijl proberen iedere verwijzing naar de werkelijkheid uit te bannen. Door het gebruik van uitsluitend horizontale en verticale lijnen, primaire kleuren (rood, geel en blauw) en wit, grijs en zwart, probeert De Stijl een universele en zuivere kunst te bereiken. Van der Leck breekt al na een jaar met de kunstenaars van De Stijl, omdat hij zich uiteindelijk niet kan vinden in hun artistieke opvattingen. De dagelijkse realiteit blijft voor Van der Leck toch het vertrekpunt. Dat geldt voor zowel zijn onderwerpkeuze als de weergave daarvan, waarin altijd sporen van het waarneembare aanwezig zijn.

Volgens Van der Leck is schilderen het transformeren van een driedimensionale werkelijkheid naar een tweedimensionaal vlak. Dat is goed te zien bij dit geabstraheerde portret van zijn oudste dochter Noor (1913-1989). De zichtbare werkelijkheid is teruggebracht tot een patroon van geometrische vormen in primaire kleuren zonder enige ruimtesuggestie. Alleen de grijze lijntjes bewaren de herkenbaarheid van de voorstelling. Dat deze transformatie zich in fases heeft voltrokken, blijkt uit de getekende voorstudie (afb. ).