De Soepuitdeling 1883

Zelf was Vincent van Gogh niet helemaal tevreden over het resultaat. De aquarel van een jongen en een meisje die soep halen in een gaarkeuken in Den Haag werd 'te onfrisch', schreef hij omstreeks 4 maart 1883 in een brief aan zijn broer Theo. Voor een deel lag dat aan het papier, veronderstelde hij, 'dat er niet voor deugde'.

Samen met de jonge George Hendrik Breitner (1857-1923) ging Vincent van Gogh vaak op pad tijdens zijn verblijf in Den Haag (1881-1883) om overal in de stad schetsen te maken van het soms harde alledaagse leven. Gaarkeukens en panden waar soep werd uitgedeeld aan de armen, voddenrapers, kolensjouwers en diaconiemannetjes waren zijn favoriete onderwerpen. Uitgerekend de realistische onderwerpen die de succesvolle, gevestigde leden van de Haagse School links lieten liggen, boeiden hem. In een van zijn vele brieven aan zijn broer Theo schreef hij daarover: "In het armste huisje, in het smerigste hoekje zie ik schilderijen of tekeningen en met onweerstaanbare drang gaat mijn geest die richting uit."

De tekening van de soepuitdeling is goed gedocumenteerd. De brief die Vincent erover schreef aan zijn broer bevat ook een kleine schets om Theo een idee te geven van de voorstelling. Vincent was weliswaar niet tevreden over de kwaliteit van de tekening en het papier, maar het onderwerp hield hem wel bezig. Hij schreef dat hij het dan ook niet zou laten bij deze 'eerste proef'.

In zijn nieuwe atelier, waar het licht beter was, maakte hij een reconstructie van de soepuitdeling en gebruikte daarvoor verschillende modellen, onder anderen Sien, een Haagse prostituee met wie hij samenwoonde en die vaker model voor hem stond, en haar kinderen. Aan de hand van de schetsen die hij ter plekke had gemaakt, kon hij het onderwerp helemaal naar zijn hand zetten. Dat leidde tot enkele grote tekeningen, waarvan één zich bevindt in de collectie van het Van Gogh Museum in Amsterdam.