Kruis met relieken van de heilige Blasius samengesteld, gedeetelijk uit 1507

Relieken van heiligen worden aanvankelijk bewaard in ondoorzichtige kistjes en beelden. Maar door het toenemende verlangen van de gelovigen om de relieken te kunnen zien, worden er vanaf de 14de eeuw houders gemaakt waarin ze zichtbaar zijn achter bijvoorbeeld glas of bergkristal, zoals bij dit kostbaar gedecoreerde reliekenkruis.
Achter het kristal is een splinter te zien van het kruis waaraan Christus zou zijn gestorven. Dit ‘ware kruis’ wordt volgens de overlevering ontdekt door Helena, de moeder van keizer Constantijn. In een grot in Palestina treft zij drie houten kruizen aan, waarvan ze weet dat één het ‘ware’ is. Ze laat een zieke vrouw komen die op alle drie de kruizen gaat liggen. Zodra ze op het derde plaatsneemt, geneest ze op wonderbaarlijke wijze. Helena neemt het laatste kruis mee naar Constantinopel, waar het zich op miraculeuze wijze vermenigvuldigt. De anekdote verklaart waarom er zoveel kruisrelieken in omloop zijn gekomen. Het kruishout in deze houder komt uit de 19de eeuw en is dus zeker vals!
In de vergulde vierpassen aan het einde van de kruisarmen zijn verschillende heiligen afgebeeld. Onderin zien we de heilige Blasius, wiens naam ook in de onderste kruisarm is gegraveerd. Blasius is een Armeense bisschop die in de 4de eeuw is onthoofd. Mogelijk heeft de houder naast het kruishout in het verleden ook zijn stoffelijke resten bevat. In de vier opklapbare kruisarmen is namelijk ook ruimte voor relieken.