Jan Ekels de Jonge sterft al op 34-jarige leeftijd en laat slechts een klein oeuvre na dat weinig bekendheid geniet. Desondanks vergelijken sommige kunsthistorici begin 20ste eeuw zijn werk met dat van Johannes Vermeer, vanwege de meesterlijke lichtbehandeling en zorgvuldig geordende composities.
In dit kleine paneeltje is een jongeman weergegeven die zijn ganzenveer bijsnijdt. In tegenstelling tot Ekels’ andere werk ligt de nadruk hier niet zozeer op de werking van het licht. Alle aandacht is gevestigd op de jongen en hoe hij is verzonken in zijn handeling. Hij zit een beetje onderuit gezakt en zijn ogen zijn bijna dichtgeslagen, maar toch lijkt er sprake van diepe concentratie. De kijker zit zeer dicht op het gebeuren, wat de voorstelling een intiem karakter geeft.
De penversnijdende man is een populair thema in de 17de-eeuwse genreschilderkunst, waarin alledaagse taferelen centraal staan. De handeling van het bijsnijden is ook een metafoor voor het ‘oefenen’ van het verstand, dat ongeschoold geen waarde heeft, zoals een onversneden pen onbruikbaar is. In de 18de eeuw is er aanvankelijk weinig aandacht voor genrestukken en Ekels is met zijn binnenhuistaferelen een van de eersten die zich er weer aan wagen. Maar in tegenstelling tot de schilderijen van zijn tijdgenoten heeft dit werk een psychologische dimensie, waardoor het alledaagse naar een hoger niveau wordt getild.
Een genrestuk is een schilderij met een voorstelling uit het dagelijkse leven en/of uit de alledaagse omgeving. Als erkend schilderkundig onderwerp ontstond het pas in de 16e eeuw met de schilderijen van Pieter Bruegel de Oude. Jan Ekels werd in zijn genrestukken beïnvloed door de 17e-eeuwse meesters Johannes Vermeer, Gabriel Metsu en Pieter de Hooch; dit was de bloeitijd van de genrekunst.
Lees meerJohannes Hermannus Ekels, genoemd Jan Ekels de Jonge of Jan Ekels II,was een Nederlands kunstschilder van wie ongeveer 50 werken bekend zijn. Hij schilderde voornamelijk interieurstukken.
Lees meerHet Rijksmuseum in Amsterdam bezit een werk van Jan Ekels de Jonge uit 1784 met dezelfde titel “Een schrijver die zijn pen versnijdt (II)”. In dit werk zit de man voor een spiegel, hetgeen het werk een extra dimensie verleent.
Lees meerJan Ekels de Jonge maakte tijdens zijn studie in Parijs kennis met (neo-)classicistisch werk van met name Jacques-Louis David. Daarnaast werd hij tijdens een reis langs Duitse musea geïnspireerd door de opkomende Duitse romantiek. Verder oriënteerde hij zich op het werk van Vermeer en specialiseerde zich net als deze in sobere interieurs met een of slechts enkele figuren. Zijn werk wordt gerekend tot het neoclassicisme.
Lees meer“Het Rijksmuseum Twenthe heeft recent een belangrijk 18e-eeuws schilderijtje aan de collectie kunnen toevoegen: 'Man die zijn pen versnijdt' van Jan Ekels de Jonge”, aldus Ruud van Capelleveen van Absofacts2.
Lees meer
