Informatie Download
omgeving van Robert Campin 1375 – 1379 (België) - 1444-1445 (België)

Geknielde opdrachtgeefster met de heilige Agnes voor Maria met Kind, fragment uit een getijdenboek in het Latijn 1415-1425

Dit blad met fraaie miniatuurschildering is afkomstig uit een 15de-eeuws getijdenboek. Getijdenboeken worden door leken gebruikt om dagelijkse uit te bidden, maar door de overvloedige versieringen zijn ze voor rijke burgers vaak ook een statussymbool. De opdrachtgeefster en eigenares van het handschrift waar dit blad oorspronkelijk deel van uitmaakt, is hier zelf weergegeven. Ze is te herkennen aan de luxe kleding en eigentijdse hoornkap met daarover een hoofddoek. Met de handen gevouwen knielt ze voor het Christuskind.

De opdrachtgeefster wordt bij Christus en Maria geïntroduceerd door de vrouw in het groene gewaad: de heilige Agnes. Zij is te herkennen aan de - hier nog nauwelijks zichtbare - martelaarspalm in haar hand en het lammetje rechts van haar. De aanwezigheid van beschermheilige Agnes kan erop wijzen dat de opdrachtgeefster dezelfde naam heeft. Wellicht gaat het om Agnes de Quinghien, telg uit een belangrijke Vlaamse familie uit de omgeving van Doornik, de plaats waar dit handschrift is ontstaan.

Opvallend aan de miniatuur is het vergaande illusionisme en de precieze detaillering. De gezichten lijken levensecht door de zachte schaduwwerking en de subtiele plooien in de gewaden geven de figuren volume. De miniaturist heeft ook veel aandacht besteed aan de decoraties op de achtergrond en aan de kroon van Maria. Deze elementen zijn typerend voor de paneelschilderingen van Robert Campin. Of Campin zelf handschriften heeft verlucht is niet bekend, maar dit blad is mogelijk wel in zijn werkplaats ontstaan.

  • Verluchte manuscripten

    Boekverluchting is het woord dat we gebruiken om illustraties in middeleeuwse manuscripten aan te geven. Door de vele uren werk die erin zitten en de authenticiteit wordt boekverluchting ook tot de kunst gerekend.

    Lees meer
  • Getijdenboek

    Een getijdenboek is een handschrift dat in de middeleeuwen werd gebruikt voor privédevotie. Een getijdenboek bevat een aantal vaste onderdelen, waaronder de getijdengebeden. Naast de vaste onderdelen, kon men ook eigen keuze maken.

    Lees meer
  • Wie was Robert Campin?

    Robert Campin (ca. 1378 – 1444) was een belangrijk Zuid-Nederlands schilder die tot de Vlaamse primitieven behoorde. Geen enkel kunstwerk kan met zekerheid aan hem worden toegeschreven. Hij wordt meestal geïdentificeerd met de Meester van Flémalle.

    Lees meer